Felsefe Arşivi

Meta-Felsefe Nedir? Tanımı, Konusu ve Genel Yaklaşımlar Metafelsefe (meta-felsefe), sözcüğün doğrudan çevirisiyle felsefeötesi , felsefeyi çeşitli disiplinlere ayırmadan genel olarak felsefenin ne olduğunu, yöntemlerini, ilkelerini sorgulayan; felsefeye dair neyi nasıl bilebileceğimizi, sınırlarımızın ne olduğunu ortaya koyan, doğrudan felsefenin kendisine yönelik bir araştırma sürecidir. Bu nitelikleriyle beraber, bizzat felsefenin kendi işleyişini, felsefenin kendi doğasını refleksif açıdan ele aldığından, felsefenin felsefesi olarak da adlandırılır 1 . Metafelsefenin bu özellikleri çerçevesinde sorduğu en temel soru, “Felsefe Nedir?” sorusudur. Metafelsefenin tanımı, bu nedenle oldukça geniş ve sınırları tam olarak çizilemeyen yaklaşımların ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Felsefenin bir özelliği sayılan refleksivite , metafelsefe çalışmaları esnasında belirginleşmektedir. Bu açıdan metafelsefe, esasında felsefenin diğer tüm disiplinlerinden ayrı bir vaziyette, kemikl...

Gerçeğin Konuşması (Gerçek Ardılı Gerçek): Gerçeğin Kavramsal Yönü, Dille İfadesi ve Tasarımı Üzerine Necdet Ersöz Gerçek Bir Kez Kendiliğinden Konuşsa  Hepimiz Susmak Zorundaydık Ama Konuşmadı Hiç Onu Biz Konuşturduk ve Onu Biz Yarattık Kahretsin ki Artık Yarattığımız Gerçeklerin Kölesiyiz “Yaratılan” gerçeklik nedir? Bizler neler yarattık? Şuradan başlayalım öyleyse, en baştan: Yaşamımızı mümkün kılan, “tasarlanmış” gibi görünen ve hatta kendi bünyesinde kendisine dair “Her şey ne için?”, “Başlangıçta ne vardı?”, “Şeyler neden olmadıkları gibi değil de oldukları gibi?” ve “Madde neden var?” gibi felsefe tarihinin en can alıcı sorularını sordurmaya müsait bir evrende yaşamakta ve bu tip soruları evrene yöneltmekteyiz. İnsanın varoluşu açısından bu tip soruların, beşeriyetin tarih içerisinde ve sosyokültürel perspektifteki rolü ele alındığında, soruların yaşantıyı şekillendirme özelliği bir kenara bırakılacak olursa esas temsil ettiği olgunun, içlerinde ba...

MANTIK TARİHİ İLKEL TOPLUMLARDA MANTIK VE MANTIĞIN İNSAN ZİHNİYLE İLİŞKİSİ Mantık ve İnsan Zihni Necdet Ersöz Doğru düşünme ve akıl yürütme etkinliklerinin bir metodu olan mantığın bu etkinlikleri gerçekleştiren zihinle olan ilişkisi bilimsel, sosyal ve felsefî bağlamlarla çok farklı açılardan ele alınabilir ve bilhassa mantığın menşei, neliği ve yapısı probleminin, mantığı işleten zihin ekseninde nasıl ele alınabileceği, mantık çalışmalarında başlı başına bir alan teşkil etmektedir. İlkel toplumlarda mantığın gelişimine ve tarihçesine giriş yapmadan önce onun zihinle olan ilişkisi kısaca incelenmelidir. Bu konuyla ilgili detaylı bilgiler ilerleyen yazılarda mantık felsefesi, zihin felsefesi ve mantığın kaynağı problemi alanlarında ayrıca incelenecek, bu yazıda yalnızca ilkel toplumlarla başlayan mantık faaliyetlerinin anlaşılmasına yardımcı olmak adına özlü ve genel açıklamalarla yetinilecektir. Günümüz insanı, bilimsel adlandırmasıyla Homo sapiens sapiens, yaklaşık 200...